زبان و تبیین علمی: جایگاه معنی شناسی کجاست؟

800,000 ریالریال
رایگان قیمت الکترونیکی
تعداد
افزودن به سبد خرید

با لحاظ کردن علم زبان‌شناسی و شیوۀ تفکر و کار زبان‌شناسان، طبقه‌بندی گستره نظریۀ معنایی و اهداف تبیینی آن در تخمین موفقیت یا شکست نظریه از اهمیت زیادی برخوردار است. این کتاب دو تعبیر از اهداف تبیینی نظریه‌های زبانی را به بحث می‌گذارد و استدلال می‌شود که این دو تعبیر بیش از این‌که در تقابل با هم باشند عمود برهم هستند. اولین تعبیر، نظریه‌های معنایی را بر مبنای یک پروژۀ تبیینیِ تفسیری (یا هرمنوتیک) درک می‌کند که اغلب در فلسفۀ زبان با نام برون‌نگری شناخته می‌شود. همان‌طور که در بخش دوم این کتاب با جزئیات بحث می‌شود، از منظر این تعبیر، نظریۀ معنایی باید تعیین کند عبارت‌ها چگونه تفسیر می‌شوند. 
تعبیر دوم، نظریه‌های معنایی را بر مبنای مطالعۀ درون‌نگر دربارۀ ساز­وکارهای روان‌شناختی درک می‌کند که در پرتو آن‌ها تولید و درک معنی میسر می‌شوند. به یک معنی، هیچ رقابتی میان درک درون‌نگر و برون‌نگر از معنی‌شناسی وجود ندارد، زیرا هر رویکرد پرسش‌های متفاوتی را مطرح می‌کند و دارای اهداف تبیینی متفاوت است.


کتاب حاضر استدلال می‌کند تبیین علمی مفید، تبیینی است که هدف از آن کشف سازوکارهای اساسی است که در پرتو آن‌ها پدیده‌های قابل‌مشاهده امکان وجود می‌یابند و این کاری است که معنی‌شناسی علمی باید انجام دهد. همچنین این کتاب، رویکردهای درون‌نگر و برون‌نگر به معنی‌شناسی را مقایسه می‌کند و انگیزه‌های مختلف و مفروضات نظری آن‌ها را توصیف می‌کند. این کار از منظر نظریه‌های علمی تبیینی انجام می‌شود. 


این موضوع حائز اهمیت است و باید تبیین شود، زیرا روشی که ما معنی را تفسیر می‌کنیم برای علم زبان تبیینی نتیجه‌بخش اهمیت زیادی دارد. من به دلایلی که به موضوع مدنظر مربوط می‌شود و با توجه به نوع نظریه‌های هرمنوتیکی و برون‌نگر، استدلال می‌کنم نامحتمل است که علم معنی‌شناسی برون‌نگر باشد. رویکرد برون‌نگر برخلاف رویکرد درون‌نگر به‌طورمعمول بر مبنای تبیین‌های علمی بررسی نمی‌شود و به همین دلیل استدلال من ممکن است با در نظر گرفتن این مطلب که رویکرد درون‌نگر موضوع بحثش را علمی نمی‌داند و ازاین‌رو نمی‌توان آن را با گرایش‌های علمی دیگر مقایسه کرد، زیر سؤال رود؛ اما همان‌طور که خواهیم دید، معنی‌شناسان صوری و برونگرایانی هم هستند که به‌وضوح اذعان می‌کنند نظریه و رویکرد آن‌ها علمی است؛ بنابراین، لازم است به برنامۀ پژوهشی برون‌نگرانه از منظر راهکارهای تبیینی علمی نگاه کنیم و این پرسش را مطرح کنیم که آیا برون‌نگری در ساخت نظریه علمی تبیینی دستاوردی خواهد داشت.

فصل اول: شفاف‌سازی و مقدمات روش‌شناختی
فصل دوم: درون‌نگری
فصل سوم: برون‌نگری
فصل چهارم: علم معنی‌شناسی: اهداف، روش‌ها و آرمان‌ها