مطالعه جامعه‌شناختی جوانان، به ویژه در دوران تسلط فرهنگ مدرن، یکی از حوزه‌هایی است که به بحث جامعه‌شناختی در مورد تأثیر تغییرات مختلف فرهنگی-اجتماعی بر ظرفیت افراد گریزپای جامعه (جوانان) می‌پردازد. کتاب حاضر با توجه به توصیف و تبیین‌های مختلف ارائه‌شده، آمارهای موجود و با رویکرد قابل رجوع و جامعه‌شناسانه به جوانان، جنبه‌های مختلف آنان را به عنوان جمعیتی مهم و اثرگذار، به صورت همه‌جانبه بررسی می‌کند.
در رویکرد جامعه‌شناسی، جوانی یک فرآیند و سازه اجتماعی است که با وقایع هنجاری مانند ازدواج، اشتغال و… تعریف می‌شود. نظر به اینکه جمعیت ایران جمعیتی جوان محسوب می‌شود، این جامعه جوان به مثابه سرمایه عظیمی خواهد بود که فرصت طلایی را برای توسعه کشور و تشکیل جامعه موفق و آرمانی رقم خواهد زد؛ در صورت فراهم نبودنِ بستر مناسب برای رشد و شکوفایی و استفاده نکردن از ظرفیت جوانان، این فرصت می‌تواند به نگرانی و تهدید تبدیل شود.
کتاب حاضر رسالت جامعه‌شناختی خود را پرداختن به الگوهای اجتماعی و فرهنگی می‌داند؛ زیرا موضوع جامعه‌شناسی صرفاً فرد نیست، بلکه موضوع آن، خود جامعه است. از آن‌جاکه جامعه‌شناسان بر زمینه‌ها و عوامل مؤثر اجتماعی در هدایت رفتار تأکید دارند، این کتاب با رویکردی مرجع‌محور سعی دارد تا ابعادی جامع را در حوزه جامعه‌شناسی جوانان ارائه کند.
با توجه به مطالب بالا، کتاب حاضر می‌کوشد تا برخی خلأهای پژوهشی موجود در زمینه مسائل جوانان ایران را تا اندازهای پر کند و بخشی از چالش‌ها و مسائل مطرح در این حوزه را به‌صورت علمی تجزیه و تحلیل کند. کتاب با نگرشی علمی عمدتاً به مسائل جوانان و تغییرات و تحولات آن به‌ویژه در سالیان اخیر توجه دارد. مطالب این اثر در نُه فصل سازماندهی شده و هر یک از فصول، موضوعات زیر را در حوزه مسائل جوانان دنبال می‌کنند.