جایگزینهای کیفر حبس، یکی از موضوعات اصلی و مهم تقریباً کلیه نظامهای کیفری در همه قلمروهای قضایی است. موضوعی که با پیچیدهتر شدن وضعیت بزهکاری در جوامع از یک سو، و روند روزافزون آمار زندانیان از سوی دیگر، همه روزه بر اهمیت آن افزوده میشود و نظامهای کیفری را بیش از پیش به سوی خود فرامیخواند. در این میان، دستاندرکاران نظام کیفری ایران نیز هرچند کمی دیرهنگام، اما به هر تقدیر، چند سالی هست که متوجه اهمیت و ضرورت موضوع شده و اقداماتی را در این زمینه شروع کردهاند که اگرچه شایسته تقدیر است، اما به دلایلی که خواهد آمد، ضرورت بازنگری و اصلاح آنها احساس میشود.
این اثر، که حاصل چندین سال تحقیق و تدریس مباحث مربوط به جایگزینهای کیفر حبس در مقاطع کارشناسی حقوق و کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرمشناسی است، کوشش میکند تا دیدگاه نسبتاً جامعی را درباره چیستی، چرایی و تحولات جایگزینهای کیفر حبس در نظامهای حقوقی پیشرو در این زمینه و نیز نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران برای خوانندگان عزیز و علاقهمندان به این حوزه فراهم کند و از این راه، اقدامات لازم برای ارتقاء کارآمدی و افزایش اثربخشی جایگزینهای کیفر حبس در نظام عدالت کیفری ایران را شناسایی نماید.
اگرچه، از حدود دو دهه پیش به این سو، آثاری در حوزه جایگزینهای کیفر حبس به رشته تحریر درآمده، اما مزیّت اثر حاضر نسبت به آنها میتواند شامل موارد زیر باشد:
به روز بودن اثر و لحاظ آخرین اصلاحات تقنینی و آخرین تدابیر و اقدامات قضایی صورت گرفته در حوزه جایگزینهای کیفر حبس؛
نگاه چند بُعدی و نسبتاً جامع به موضوع جایگزینهای کیفر حبس به واسطه طرح مباحث تاریخی، تحلیلهای نظری و استفاده از تجربیات عملی دیگر نظامهای حقوقی؛
پرهیز از مطالب حاشیهای و طرح مطالب اصلی درباره موضوع با لحاظ تجربه تدریس و کوشش در جهت پاسخدهی به پرسشها و نیازهای اصلی دانشجویان درباره ابعاد مختلف موضوع؛
قابلیت استفاده به عنوان منبع درسی برای دروسی مانند «کیفرشناسی» در مقطع کارشناسی یا «کیفرهای جایگزین حبس» در مقطع کارشناسی ارشد از حیث در بر داشتن مطالب تحلیلی و نگاه نسبتاً جامع به موضوع و القاء رویکرد پژوهشی به دانشجو.